Scenariusz jest autorski. Pamiętaj o tym, gdy będziesz go rozpowszechniać :) Ale przede wszystkim pamiętaj, by dopasować zajęcia do konkretnego dziecka i jego potrzeb. Ogólnie to nie jestem fanką wszelkich scenariuszy, konspektów i innych dokumentów, które zazwyczaj utrudniały mi pracę, nie ułatwiały. W przypadku działań terapeutycznych ważne jest jednak, by były one dobrze przemyślane. Potraktujcie ten scenariusz jak inspirację.
To, co chciałam tutaj osiągnąć to połączyć działania terapeutyczne metody SI z założeniami arteterapii. W moim osobistym życiu chyba nic nie pomaga mi tak bardzo jak sztuka i możliwość twórczego wyrażenia siebie.
Katarzyna
Zwolska-Płusa
Scenariusz
zajęć rewalidacyjnych dla dziecka ze spektrum autyzm, w tym zaburzeniami integracji sensorycznej (nadwrażliwość dotykowa,
zaburzenia czucia głębokiego)
Temat:
Usprawnienie układu dotykowego i przedsionkowo-proprioceptywnego. Trening rozpoznawania emocji.
I
Czas trwania: 1 godzina (60 minut)
II
Cele ogólne:
- usprawnienie
czucia głębokiego
- usprawnienie
układu dotykowego
- rozwijanie
możliwości ucznia w obszarze małej motoryki
- praca z emocjami - nazywanie i rozpoznawanie
III
Cele terapeutyczne:
- odwrażliwienie
dotykowe (przygotowanie ucznia do różnorodnych doznań dotykowych)
- przygotowanie
ucznia do opanowania technik relaksacji i uspokajania się za pomocą stabilizacji
układu czucia głębokiego
- doskonalenie
precyzji ruchów rąk (dłoni, palców)
- wydłużanie
koncentracji uwagi na zadaniu
- trening rozpoznawania emocji
IV
Metody:
- metoda
Integracji Sensorycznej
- arteterapia
(w tym malowanie dziesięcioma palcami wg Ruth F. Shaw, rzeźba, kolaż)
- dostosowana
komunikacja
V
Forma:
- indywidualna
VI
Środki dydaktyczne:
- karty dixit 2: Przygody, graficzna karta nastroju
- duży
karton
- farby
do malowania palcami, farby plakatowe lub akwarele
- kredki,
pisaki, ołówek
- nożyczki
i klej
- piłka
gimnastyczna
- stare
gazetki reklamowe lub gazety, bibuła, papier kolorowy
- materiały
o różnej fakturze (plusz, wełna, polar, bawełna, poliester) – kawałki
starych ubrań
- guziki,
patyczki po lodach, różne małe elementy, które można przykleić do kartonu
lub materiału
VII
Przebieg zajęć
1.
Powitanie ucznia. Uczeń spośród rozłożonych kart Dixit 2: Przygody
wybiera tę, która najbardziej go zainteresowała. Opowiada dlaczego. Nauczyciel
zadaje dodatkowe pytania, badając tym samym nastrój ucznia, jego motywację do
zajęć. Wybrana karta może być wstępem do tematyki twórczych zajęć.
2.
Wprowadzenie ucznia w tematykę zajęć – stymulacja czucia głębokiego i układu
przedsionkowego oraz praca z emocjami. Nauczyciel proponuje kilka ćwiczeń stymulujących – na początek
skoki obunóż w miejscu – do przodu, do tyłu i na boki oraz przeskakiwanie z
nogi na nogę. Następnie uczeń ćwiczy na piłce – próbuje złapać równowagę
siedząc na niej. Kolejne ćwiczenie polega na toczeniu piłki po ciele ucznia (z
naciskiem) – uczeń leży plecach na materacyku, nauczyciel toczy piłkę od klatki
piersiowej dziecka do stóp i z powrotem. Następnie uczeń kładzie się na
brzuchu, a nauczyciel znowu toczy piłkę.
3.
Uczeń otrzymuje od nauczyciela duży czysty karton i farby do malowania palcami.
Prosimy ucznia o położenie się na przygotowanym papierze, tak abyśmy mogli go
całego odrysować. Prosimy ucznia, by mocno przycisnął ręce, nogi i głowę do
kartonu. Odrysowujemy kontur dziecka, pamiętając aby dobrze odwzorować
kończyny, głowę itd. Jego zadaniem jest stworzyć obraz swoich dzisiejszych
emocji w odrysowanych granicach za pomocą farb i dłoni. Pomocne może być
odwołanie się do wcześniej wybranej przez dziecko karty.
4.
Wspólnie z dzieckiem oglądamy kontur i prosimy ucznia, by opowiedział o
emocjach, które odmalował.
5.
Rozkładamy przed dzieckiem różne materiały: guziki, koraliki, gazety,
różnorodne materiały i prosimy, by dziecko dotknęło każdego z nich i omówiło z
jakimi emocjami albo sytuacjami kojarzy mu się ten dotyk (np. plusz – miłość,
ciepło, koraliki – radość, dobra zabawa , szorstki materiał – złość etc., wszystko zależy od dziecka).
6.
Prosimy dziecko, aby przy pomocy kleju doczepiło do swojej namalowanej sylwetki
odpowiednie materiały – by ozdobiło kontur ciała wg własnych odczuć i
preferencji.
7.
Prosimy, aby dziecko opowiedziało nauczycielowi o swojej pracy.
8.
Nauczyciel prosi, by uczeń zamknął oczy. Dziecko dotykała faktur na kolażu, który stworzyło i przypominało sobie jaki był to materiał.
9.
Ewaluacja zajęć – dziecko zamalowuje na karcie pracy graficzną reprezentację
swojego samopoczucia po zajęciach.
10.
Dziecko siada na dywanie – ćwiczenie relaksacyjne „Odliczanie”. Dziecko leży na
dywanie, na dany sygnał odlicza do 20, gdy skończy – podnosi rękę.
Bibliografia
J.
Koomar, C. Kranowitz, S. Szklut, L. Balzer-Martin, E. Haber, D.I. Sava, Integracja
sensoryczna. Odpowiedzi na pytania zadawane przez nauczycieli, przeł. K.
Bereda-Rosłek, Gdańsk 2013.
B.
Odowska-Szlachcic, Integracja sensoryczna w autyzmie, Gdańsk 2018.
Taż,
Terapia integracji sensorycznej,
zeszyt 1 i 2, Harmonia, Gdańsk 2018.
M.
Piszczek, Terapia zabawą –
terapia przez sztukę,
MEN, Warszawa 1997.
E.
Konieczna, Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2003.
Portal
www.epedagogika.p
